Vegan wijn. Hoezo, is niet alle wijn vegan?

We zien het steeds vaker op de menukaart of op het wijnetiket verschijnen: vegan-wijn. Verbaasde reacties alom: als wijn van druiven wordt gemaakt, hoe kan wijn dan niet vegan zijn? Een kleine les in de wondere wereld van de wijnproductie…

De eerste reactie is uiteraard heel logisch. Aangezien een wijn van druiven wordt gemaakt, bevat een wijn enkel plantaardige ingrediënten. Dus: wijn is vegan. Dit gaat echter niet op voor alle wijn. In het productieproces van wijn worden namelijk vaak producten gebruikt die van dierlijke oorsprong zijn. Vooral tijdens het proces van het klaren (lees: de wijn helder maken) is dit het geval.

Klaringsmiddel

Wanneer een wijn net vergist is (vóór het bottelen dus), is die nog troebel. Soms kiest de wijnmaker ervoor om dit zo te laten (voor in de wereld van de natuurwijnen komen we steeds vaker troebele wijn in het glas tegen). Maar als de wijnmaker liever een heldere vloeistof in zijn wijnfles giet (wat de meeste consumenten toch aangenamer vinden), moet hij bepaalde stappen nemen om de wijn te klaren. In principe klaart de wijn zichzelf (de vaste deeltjes zakken geleidelijk aan naar de bodem), maar dit kan tijdrovend zijn. Door een klaringsmiddel te gebruiken, zullen de vertroebelde deeltjes (bv. gistresten, pitdeeltjes) sneller zakken.

En net daar wringt het “vegan-schoentje”: heel veel van die klaringsmiddelen zijn dierlijke producten, zoals vislijm, caseïne (een dierlijk eiwit dat in melk voorkomt), gelatine of eiwit van kippeneieren. Al deze klaringsmiddelen hebben de eigenschap dat ze de vaste deeltjes die nog in de wijn zitten (en die de vloeistof dus troebel maken), snel aan zich binden, zodat alles sneller naar de bodem zakt. Verder hoeft de wijnmaker enkel nog het bezinksel te verwijderen (en eventueel het geheel nog filteren) vooraleer over te gaan tot botteling.

Geen wijn voor vegans dan?

Gelukkig zijn er ondertussen heel wat alternatieven die niet dierlijk zijn (en die ook appetijtelijker klinker dan bijvoorbeeld vislijm…), zoals silicagel, bentoniet (een kleisoort), agaragar of aardappel-proteïne verkregen uit aardappelzetmeel.

Hoe weet je of je wijn vegan is?

Aangezien wijnmakers niet verplicht zijn om het gebruikte klaringsmiddel op hun etiket te vermelden, is het dus niet altijd duidelijk of er al dan niet gekozen is voor een dierlijk klaringsmiddel. Sommige wijnen die zonder dierlijke hulpstoffen zijn geklaard dragen een prominent vegan-keurmerk, zoals het logo met zonnebloem voor gecontroleerd veganistische producten. Maar het is dus niet altijd duidelijk. Bij twijfel: checken bij de producent…

Is vegan wijn lekkerder?

Op zich zou je het gebruikte klaringsmiddel niet mogen proeven in de wijn (of dit nu dierlijk of plantaardig is), dus een impact op de smaak zou er niet mogen zijn. Uit ecologisch standpunt lijkt het mij logisch dat steeds meer wijnmakers voor plantaardige producten zullen kiezen, maar momenteel blijft de keuze voor (strikte) vegans nog altijd beperkt in de wijnrekken...